3ο Διεθνές Συνέδριο Ψυχανάλυση & Ομάδα

Οι ομάδες και οι θεσμοί, όπως και κάθε λειτουργία υποκειμενοποίησης, βρίσκονται σε μία διαρκή συγκρουσιακή ταλάντωση μεταξύ της επανάληψης και της αλλαγής, η οποία συχνά μπορεί να προκαλεί φόβο. Από το άλλο μέρος, μέσα από το πρίσμα της ψυχανάλυσης, η συγκρουσιακότητα, τόσο στην ενδο-ψυχική όσο και στην δι-υποκειμενική της διάσταση, είναι η κατεξοχήν συνθήκη κάθε αλλαγής: Από τις πρώτες καταστατικές αλλαγές στη ζωή, όπως η γέννηση, το μεγάλωμα, οι πρώτοι αποχωρισμοί, μέχρι τις αλλαγές που έρχονται στη συνέχεια με τη σύναψη και τη δυναμική των δι-υποκειμενικών δεσμών, τη σύνδεση και την απο-σύνδεση μέσα σε ομάδες και σε θεσμούς, στα ζευγάρια ή στις οικογένειες, στα ιδρύματα ή στη θεραπεία: Συγκρούσεις ενορμητικές, συγκρούσεις δι-υποκειμενικές, συγκρούσεις ανάμεσα στο μέσα και στο έξω, ανάμεσα στο οικείο και στο ανοίκειο, ανάμεσα στο ψυχικό και το δι-υποκειμενικό και στο κοινωνικό και θεσμικό, ανάμεσα στην επιθυμία και στην πραγματικότητα, ανάμεσα στην πραγματικότητα του ενός και στις πραγματικότητες των άλλων.   

Ιδιαίτερα στους ψυχιατρικούς θεσμούς, οι εκβάσεις της συγκρουσιακότητας, μπορεί να είναι διαφορετικές από την επιθυμητή αλλαγή, όπως αυτή εγγράφεται στην ίδια την ιστορία τους, καθώς η συγκρουσιακότητα, που μπορεί να παίρνει μορφές λεκτικής ακόμα και σωματικής βίας μέσα από την επικράτηση αρχαϊκών μηχανισμών άμυνας, ενισχύεται όταν η πρωταρχική θεραπευτική λειτουργία των θεσμών τείνει να αποκλίνει από τους θεμελιώδεις θεραπευτικούς στόχους της.

Η συγκρουσιακότητα, μαζί με την αλλαγή, μοιάζει να είναι τα βασικά νήματα της ίδιας της ζωής. Από το άλλο μέρος όμως, όταν οι διαφορές ή οι διεγέρσεις είναι πολύ μεγάλες, βάζοντας σε δοκιμασία τις αντοχές των ψυχικών περιβλημάτων, υποκειμενικών, δι-υποκειμενικών, ομαδικών και θεσμικών να τις εμπεριέχουν και να τις μεταλλάσσουν, τότε προκαλούνται συγκρούσεις, ενίοτε βίαιες, και εκδηλώνονται καταστάσεις  αποκλεισμών, σχάσεων, ρήξεων, αποσχίσεων και κατακερματισμών, που έχουν ως αποτέλεσμα την αδυναμία και την ακύρωση των διεργασιών αλλαγής.

Θέλουμε να ελπίζουμε, πως το Συνέδριο αυτό θα ανοίξει ένα πεδίο επιστημονικής επικοινωνίας και ανταλλαγής, αποτελώντας ένα χώρο γόνιμης συλλογικής όσο και προσωπικής θεωρητικής και ψυχικής επεξεργασίας.